در گذشته برای گرم کردن اطاقها از تنور (چاله کرسی) ، بخاری دیواری منقل و کلک و بعدا بخاری آهنی که در آن چوب سوزانده میشد و بخاری نفتی استفاده میکردند و شاید هنوز هم با اینکه وسایل جدیدی مثل شوفاژ اختراع شده است بسیاری از هموطنان ما به علت فقر یا عادت هنوز هم از وسایل قدیم استفاده میکنند.
تنور خانگی عبارتست از یک لوله استوانه ای شکل به ارتفاع 1/20 متر و قطر 70 سانتی متر و ده سانتی متر ضخامت که قسمت پایین آن قدری وسیع تر از قسمت فوقانی آن است و با خاک رس ساخته می شود و برای استحکام و عدم ترک خوردگی آن از لوئی (به زبان مخلی کره دیل) که یک نوع گیاه کرک دار است و در واقع نسوج گل را بهم پیوند می داد ، استفاده میکردند و چون نسبتا تنور وزن زیادی دارد بوسیله متخصصین فن ساخته میشد و قبل اینکه خشک شود برای اینکه محکم و صیقلی گردد بوسیله سنگ صاف رودخانه ای مرتبا سنگ زده میشود.
در قسمت تحتانی تنور سوراخی تعبیه و به هواکش کنار تنور وصل می شود که از این طریق هوای کافی وارد تنور شده و مواد سوختنی داخل تنور را کاملا مشتعل گرداند. بیشتر این تنورها در طبقه هم کف جا سازی میشد و اگر مجبور بودند در طبقه دوم ساختمانها نصب کنند ناچار با چوب بست در محل مخصوصی میساختند و از سقف اطاق طبقه پایین اویزان میشد .بیشتر سعی میکردند انها را درسقف انبارها و کاه دانها و اصطبل ها جاسازی نمایند که به زبان محلی محل نصب تنور در سقف طبقه اول را غل می نامیدند
در کف بعضی اتاقها محل گودی برای گذاردن کرسی و ریختن اتش در آن ساخته شده بود که بعد از فصل زمستان و جمع کردن کرسی (چاله کرسی) بوسیله تخته های قالبی و یا با خاک محل گود شده را پر میکردند و فرش روی آن می انداختند تا مجددا سال بعد مورد استفاده واقع شود . این نوع چاله کرسی که آتش آن را در محل دیگری تهیه و آتش یا ذغال و خاکه ذغال را حاضر و آماده به این محل می آوردند جنبه اشرافی داشت و طبقات پایین اجتماع بیشتر از تنور استفاده میکردند .
یکی دیگر از وسایل گرم کردن اشرافی که مقرون به صرفه نبود بخاری های دیواری بود که بوسیله هیزم گرم می شد و گاهی دودکش آن از چند طبقه می گذشت تا به هوای آزاد می رسید . در این بخاری ها باید انقدر هیزم می سوزاندند تا هرم و گرمای آن محوطه اتاق را گرم کند . در جلوی این بخاری ها پیش بخاری های بزرگی که تا طرفین بخاری را فرا میگرفت معمولا از چوب با روکش فلزی زیبایی می گذاردند . وسایل بخاری عبارت بود از یک عدد بیلچه فلزی ، گرز فلزی ، خاک انداز ، انبر . که در بعضی از منازل اعیانی برای اینکه موقع دست گرفتن دست اشخاص نسوزد غالبا دسته های چوبی داشت و همچنین برای اینکه آتش بخاری پس از اینکه دود آن تمام شد به زودی تبدیل به خاکستر نشود صفحه فلزی گردانی در بالای بخاری در دودکش قرار میداند و به موقع مسدود میگردید تا آتش موجود در بخاری دوام بیشتری داشته باشد .
نظرات شما عزیزان: